Polska Izba Gospodarki Odpadami (PIGO), jako organizacja reprezentująca przedsiębiorców sektora gospodarki odpadami i działająca na rzecz wysokich, proekologicznych standardów w zakresie selektywnego zbierania, recyklingu i bezpiecznego dla środowiska zagospodarowania odpadów, przedstawia stanowisko w odniesieniu do kluczowego obecnie problemu osiągania minimalnych poziomów recyklingu, ustalonego przez ustawodawcę na poziomie oderwanym od rzeczywistości
i realnych możliwości polskich Gmin.
Dla całej branży gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce jest dziś oczywiste, że osiągnięcie za rok 2025 poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych, jak tego wymaga art. 3b ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
w wysokości co najmniej 55% wagowo, jest obiektywnie niemożliwe bez zapewnienia – przede wszystkim – znacząco lepszej selektywnej zbiórki odpadów przez mieszkańców („u źródła”). Obecny system selektywnej zbiórki i zbyt duża ilość w strumieniu odpadów komunalnych zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych nie zapewniają odpowiednich ilości i jakości surowców wtórnych, które umożliwiłyby osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu.
Gminy w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych „przerzucają” na wykonawców odpowiedzialność w postaci kar umownych za nieosiągnięcie poziomów recyklingu, co uznajemy za niesprawiedliwe i pozbawione podstaw prawnych. W praktyce oznacza to nakładanie kar umownych za niespełnienie wymogów, których spełnienie nie leży wyłącznie w gestii wykonawców. Zdaniem PIGO większość narzędzi administracyjnych czy fiskalnych, mogących wpłynąć na zwiększenie poziomów recyklingu, znajduje się w rękach Gmin i ustawodawcy (w kontekście przede wszystkim odpowiednich zmian prawa obniżających wymagane poziomy recyklingu, wprowadzenia Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, przenoszącej koszty recyklingu na producentów opakowań). Innym problemem, na który wykonawcy nie mają wpływu, jest także brak odpowiedniej liczby instalacji do recyklingu.
Apelujemy do Gmin o niewprowadzanie i nienakładanie na wykonawców odbierających
i zagospodarowujących odpady komunalne kar za niezrealizowanie niemożliwego do osiągnięcia obowiązku uzyskania poziomów recyklingu 55%, lecz raczej o współpracę i dialog, które mogą doprowadzić do wypracowania wspólnych rozwiązań organizacyjnych i edukacyjnych, zwłaszcza na rzecz poprawy selektywnej zbiórki odpadów u źródła.
